Arnhem wil beleggers weren: wie een huis koopt, moet er zelf gaan wonen

ARNHEM – Wie in Arnhem volgend jaar een huis koopt, moet er ook zelf gaan wonen. Met de invoering van die regel wil de gemeente in een groot deel van de stad beleggers zien te weren. De nieuwe regels voor opkoopbescherming gaan gelden voor huizen met een woz-waarde tot 325.000 euro.

Arnhem loopt met de invoering van die regels – vermoedelijk per 1 maart 2022 – landelijk in de voorhoede. Vooral grote steden willen gebruikmaken van de kansen die een nieuwe wet hun biedt. Rotterdam zal op 1 januari de eerste zijn.

In de Gelderse hoofdstad werden in 2020 liefst 27 procent van alle te koop staande huizen opgekocht door beleggers. Daarbij ging het voor een deel om pakketten woningen, die van de ene naar de andere belegger gingen. Maar in 15 procent van de te koop staande huizen bood een belegger meer dan een woningzoekende die er zelf wilde gaan wonen.
En daaraan wil het stadsbestuur zo snel mogelijk een einde maken. In wijken als Presikhaaf en het Spijkerkwartier zijn inmiddels zoveel woningen in handen van pandjesbazen dat de leefbaarheid eronder lijdt. De gemeente stelt vast dat ze vaak veel arbeidsmigranten in kleine huizen stoppen, mensen die geen enkele binding met de wijk hebben en die vaak korte huurcontractjes krijgen.
,,Het is nu een geweldig verdienmodel. Ze kopen een pand voor 3 ton en stoppen er vier huurders in voor 800 euro per stuk in de maand. Als gemeente kun je niet zoveel tegen de wantoestanden op de woningmarkt, maar alles wat we kunnen, doen we”, zegt Paping. Hij verwijst ook naar regels die de gemeente invoerde om de verkamering van panden in vooral het Spijkerkwartier tegen te gaan.

Starters zijn nu kansloos
Ondertussen zijn starters op de woningmarkt kansloos. Mede door de opkomst van beleggers zijn de prijzen snel gestegen. De nieuwe wet geeft gemeenten een instrument om hen te stoppen. Dat mag echter niet in heel Arnhem. De gemeente moet aantonen dat beleggers een negatieve invloed hebben.
Wethouder Ronald Paping denkt dat te kunnen aantonen voor vrijwel de hele stad. De bescherming gaat niet gelden in Alteveer-Cranevelt, Burgemeesterswijk, de Hoogkamp, Klingelbeek en Schaarsbergen. Bescherming zou daar ook zinloos zijn omdat de meeste verkochte woningen daar een woz-waarde van boven de 325.000 euro hebben.

Dat er ergens een grens moet liggen, is door de Tweede Kamer bepaald. Arnhem mag zelf kiezen bij welk bedrag die ligt. Met 325.000 euro zou 70 procent van de woningverkopen gedekt zijn. Daarbij is van belang dat de woz-waarde vaak een stuk lager ligt dan de verkoopprijs. Gemiddeld zit daar volgens de gemeente 20 procent verschil tussen. De bescherming gaat 4 jaar gelden.

Arnhem gaat geen controleurs op pad sturen om overal te kijken of de eigenaar wel in zijn huis woont. Wie een pand wil verhuren, moet een vergunning aanvragen. Die zal in deze gevallen niet verstrekt worden. Bij overtreding kunnen boetes worden opgelegd tot maximaal 21.000 euro. Daarnaast kunnen dwangsommen worden opgelegd.

Top vijf van wijken waar beleggers vorig jaar woningen kochten:
1. Centrum 217 woningen
2. Schuytgraaf 138
3. Klarendal 112
4. Sint Marten/Sonsbeek 84
5. Spijkerkwartier 77

Top vijf van wijken waar beleggers tussen 2016 en 2020 woningen kochten:
1. Vredenburg/Kronenburg 1368 woningen
2. Centrum1076
3. Schuytgraaf 715
4. Velperweg e.o. 429
5. Spijkerkwartier 409

Hoe is het elders?
Vooral grote steden zijn bezig opkoopbescherming in te voeren. Rotterdam is op 1 januari de eerste stad waar dit geldt. Deze stad voert de nieuwe regels in voor huizen tot 355.000 euro. Amsterdam volgt vermoedelijk op 1 april, en heeft de grens hoger gelegd: op 512.000 euro. In deze regio heeft Wageningen al aangekondigd ook wijken aan te wijzen. Nijmegen denkt ook over een zelfbewoningsplicht, maar dan alleen voor nieuwbouwhuizen. Ook Rheden denkt daarover, de raad beslist volgend jaar over de vraag of deze plicht ook voor bestaande woningen geldt.