Bouw flexwoningen komt nog niet echt van de grond

Het snel neerzetten van flexwoningen als oplossing tegen de woningnood komt nog niet echt van de grond. Projecten worden bemoeilijkt door personeelsgebrek en door onzekere investeringen, waarschuwt het Planbureau voor de Leefomgeving.

Flexwoningen zijn woningen die tijdelijk bestaan (maximaal 15 jaar) of vaste woningen die worden verhuurd onder een tijdelijk contract. Het idee is dat gemeenten hiermee sneller woonplekken kunnen creëren dan bij reguliere bouw. Minister Hugo de Jonge voor Volkshuisvesting wil jaarlijks 15.000 flexwoningen laten bouwen voor woningzoekenden met urgentie.

De uitvoering stuit op allerlei praktische belemmeringen, schrijft het Planbureau nu in een verkennende studie. Het vinden van een locatie kan veel tijd en moeite kosten en nieuwbouwprojecten moeten soms lang wachten op aansluitingen voor water en elektra. Daarnaast zijn tijdelijke woningen vaak een onzekere investering, omdat niet duidelijk is hoelang de woningen meegaan, of ze verplaatst kunnen worden en zo ja, waarheen. Dat leidt tot een ingewikkelde zoektocht naar investeerders die deze risico’s willen dragen.

Ook vormt een tekort aan personeel bij gemeenten en corporaties een probleem. De inzet van mensen voor de realisatie van flexwoningen kan ten koste gaan van de realisatie van permanente woningbouw. Daarnaast signaleren de onderzoekers dat het werk rond de verhuur en het beheer van flexwoningen vaak wordt onderschat. Er vinden doorgaans veel verhuizingen plaats, wat zorgt voor de nodige rompslomp. Bovendien worden er doorgaans kwetsbare doelgroepen in gehuisvest die wat meer aandacht nodig hebben.

In de praktijk zoeken gemeenten en verhuurders naar manieren om belemmeringen op te lossen. Ze rekken bijvoorbeeld de exploitatietermijn op om de flexwoningen wél rendabel te maken. Soms zoeken ze naar sociaal zwakke bewoners, zoals statushouders of mensen uit de geestelijke gezondheidszorg, zodat geld bedoeld voor sociale zaken kan worden ingezet voor de bouw van woningen.

,,Deze kortetermijnoplossingen kunnen ervoor zorgen dat een project dan wel van de grond komt, maar belangrijk is te beseffen dat flexwoningen en hun bewoners ook na de bouw om structurele aandacht vragen”, stelt hoofdonderzoeker Jolien Groot. Woningmarktexperts waren al eerder kritisch op de inzet van flexwoningen. Die zouden leiden tot onzekerheid en stress bij bewoners. Bovendien zouden grondeigenaren er veel winst mee opstrijken.